Prośby obwodowego wydziału kultury o pozyskanie środków na opracowanie projektowo-finansowej dokumentacji przyszłego remontu niszczejącej świątyni nadal nie zyskują poparcia w odpowiednim ministerstwie Federacji Rosyjskiej. Tymczasem gotowość odnowienia swego dawnego kościoła wyraziła miejscowa niewielka wspólnota katolicka, której jednak władze regionalne nie przewidują zwrócenia go. Nie wyjaśniają też przyczyn takiego stanowiska, choć – według Kanału – planują ponownie poprosić resort kultury o pieniądze na remont tego „zabytku architektonicznego o znaczeniu federalnym”, ostrzegając jednocześnie, że w przeciwnym wypadku świątynia może „podzielić los [miejskiego] muru obronnego” (nie podano jednak, o co konkretnie chodzi).

Kościół pw. Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny wzniesiono pod koniec XIX wieku i konsekrowano w 1898. Wcześniej znajdował się tam kościółek pw. Narodzenia NMP, który jednak z czasem okazał się za mały dla rozrastającej się miejscowej wspólnoty katolickiej. Smoleńsk, położony w północno-zachodniej części Rosji, był jednym z najznaczniejszych miast na tym obszarze i zawsze utrzymywał bliskie stosunki z sąsiednimi krajami katolickimi, zwłaszcza z Polską i Litwą, toteż pod koniec XIX wieku liczba katolików przekraczała tam 3 tysiące. O znaczeniu tej świątyni dla miasta świadczy m.in. fakt, że ulica, na której ją wzniesiono, właśnie od niej wzięła swą nazwę: „Kostielnaja” (Kościelna).

Władze sowieckie najpierw w 1922 zabrały wielkie dzwony kościoła, a w 1936 zamknęły go, a jego ostatniego proboszcza, pochodzącego z Białorusi ks. Ignacego (Ihnata) Żołnierowicza zesłały do łagru na wyspę Anzier (wchodzącą w skład osławionych Wysp Sołowieckich), skąd trafił do Kazachstanu i tam zmarł w 1939 r.

W odebranym katolikom budynku w 1940 komuniści umieścili archiwum regionalnego oddziału NKWD, a w latach sześćdziesiątych – archiwum obwodowe. W 1992 miejscowi wierni uzyskali jedynie na swoje potrzeby religijne mały dom pogrzebowy na cmentarzu, należący do rodziny katolickiej i tam zaczęto odprawiać Msze święte. Od tamtego czasu proboszczem niewielkiej wspólnoty katolickiej Smoleńska jest polski franciszkanin o. Ptolomeusz Kuczmik. W 2016 opracowano projekt odnowy głównej nawy kościoła jako sali koncertowej.

Obok świątyni zachował się jeszcze Dom Księdza – budynek parafialny, w którym obecnie wierni gromadzą się zarówno na msze i nabożeństwa, jak i na wszelkie inne wydarzenia religijne, m.in. spotkania parafialnego oddziału Caritas. Nawiązuje ona do stowarzyszenia „Miłosierdzie”, działającego tam bardzo prężnie w okresie przedrewolucyjnym na rzecz ubogich i potrzebujących. W 2018 stary budynek kościelny zamknięto całkowicie ze względu na zagrożenie budowlane.

Warto jeszcze zaznaczyć, że starań katolików o odzyskanie swej dawnej własności nie poparła eparchia (diecezja) smoleńska Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, a nawet, co więcej – odmawia ona stanowczo swym innowierczym chrześcijanom prawa do korzystania z budynku, położonego w samym centrum miasta.