Anna Wyszyńska: Na internetowym portalu Medycyna praktyczna realizowany jest projekt pn. „Szkoła astmy”. Jaki jest jego cel?
Dr n. med. Piotr Dąbrowiecki: Edukacja chorych na astmę była już wcześniej realizowana, ale w sposób stacjonarny. Były to spotkania pacjentów organizowane przy poradniach alergologicznych lub pulmonologicznych. Pandemia uniemożliwiła edukację stacjonarną, a internetowa forma szkoły okazała się w tym czasie idealną odpowiedzią na potrzeby. Już wcześniej podejmowaliśmy próby zamieszczania w internecie nagrań z instruktażem dla pacjentów, ale w czasie pandemii zaczęliśmy szkolenie bardziej kompleksowe, ujęte w bloki tematyczne. Okazało się, że już w pierwszych miesiącach kilkaset tysięcy osób odtworzyło te nagrania. Mamy nadzieję, że przełożyło się to na lepsze życie tych osób.
Czy edukacja w tej chorobie jest tak samo ważna jak przyjmowanie leków?
Zgodnie z międzynarodowymi standardami Światowej Inicjatywy na Rzecz Zwalczania Astmy (GINA) edukacja jest jednym z trzech filarów prawidłowego funkcjonowania z astmą. Te filary to: rozpoznanie, terapia i właśnie edukacja. Z międzynarodowych i krajowych raportów wynika, że jest problem z rozpoznaniem astmy, bo część chorych nie łączy takich objawów jak kaszel, świsty i duszności z astmą, nie zgłasza ich lekarzowi, w związku z czym nie ma rozpoznania choroby. Co do drugiego filaru, czyli terapii, to w wytycznych GINA przyjęto, że podstawą w leczeniu astmy są sterydy wziewne, leki skuteczne i bezpieczne. W raporcie GINA wykazano również, że nawet przy prawidłowym rozpoznaniu i nowoczesnych lekach, ale bez edukacji pacjenta jesteśmy skazani na porażkę. Pacjent z astmą powinien wiedzieć, że jest to choroba trwająca przez całe życie, ale można z nią funkcjonować normalnie; że jej objawami są wspomniany już kaszel, świsty i duszności, które mogą się pojawiać lub zanikać, ale na pewno będą się pojawiać rzadziej, jeżeli pacjent będzie systematycznie stosował leki wziewne. Niestety, wielu pacjentom leki sterydowe źle się kojarzą. Jest to błędne przekonanie, szkodliwy mit. Sterydy wziewne, w dawkach, które stosujemy, to leki, które nie mają działania metabolicznego i są bezpieczne. I jeszcze jedna sprawa, na którą chcemy uwrażliwić pacjentów. Nie wystarczy zażywać leki, trzeba to robić w sposób prawidłowy. Są różne rodzaje inhalatorów i duża część pacjentów popełnia przy ich stosowaniu błędy krytyczne, czyli takie, które praktycznie uniemożliwiają prawidłowe leczenie.
Jakie tematy są podejmowane w trakcie wykładów?
Wykłady to kilkuminutowe pogadanki m.in. o tym, czym jest astma, co się dzieje w oskrzelach chorego, dlaczego objawy astmy nasilają się po wyjściu na zimne powietrze, po kontakcie z alergenem, czasem przy wysiłku fizycznym albo w trakcie infekcji, a czasem bez uchwytnej przyczyny. Astmę rozpoznajemy na podstawie wywiadu, dlatego tak ważne jest, by pacjent umiał zaobserwować sygnały płynące z organizmu i kojarzył je z okolicznościami, w których występują. Czyli gdy te programy edukacyjne obejrzy ktoś, kto nie ma rozpoznanej astmy, ale występują u niego objawy, które go niepokoją, będzie umiał prawidłowo je zasygnalizować lekarzowi. W „Szkole astmy” zamieściliśmy też bardzo ważne prezentacje o prawidłowym aplikowaniu leków wziewnych, podcasty o sytuacji pacjentów z astmą w czasie pandemii, wiele wykładów o astmie u dzieci, a także oddzielny blok, w którym odpowiadamy na pytania. Wszystko po to, aby zapewnić pacjentom kontrolę nad astmą i komfort życia. Zapraszamy na https://szkolaastmy.mp.pl .
