Reklama

Niedziela Rzeszowska

Św. Stanisław Papczyński w Rzeszowie

Założyciel Zgromadzenia Księży Marianów św. Stanisław Papczyński, którego wspomnienie przypada 18 maja, uczył retoryki w pijarskim kolegium w Rzeszowie.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wśród osób beatyfikowanych czy kanonizowanych, nie ma zbyt wielu, które pochodziłyby z Rzeszowa.

Informację o urodzeniu w Rzeszowie znajdziemy tylko w biografii bł. Natalii Tułasiewicz. Ale swój ślad pozostawił tu również św. Stanisław Papczyński.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Przypadek Papczyńskiego

Związek Papczyńskiego z Rzeszowem rozpoczął się w 1660 r., kiedy jako 29-letni pijar, po czterech latach od zakonnej profesji, został przeniesiony z Podolińca do klasztoru w Rzeszowie. W tutejszej szkole pijarów uczył retoryki, był też kaznodzieją w należącym do zakonu kościele. W czasie pobytu w rzeszowskim klasztorze 12 marca 1661 r. przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa przemyskiego Stanisława Sarnowskiego, w biskupiej rezydencji w Brzozowie. Po święceniach pracował w Rzeszowie jeszcze przez rok i w 1662 r. został przeniesiony do Warszawy, gdzie pełnił m.in. obowiązki zastępcy rektora w domu zakonnym, kaznodziei i spowiednika. W 1670 r., po konfliktach z przełożonymi, poprosił o zwolnienie ze ślubów zakonnych i założył Zgromadzenie Księży Marianów Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny – pierwszy męski zakon założony przez Polaka na ziemiach polskich. Papczyński zmarł w 1701 r. Jego proces beatyfikacyjny rozpoczął się w jeszcze w XVIII wieku, jednak z powodu braków w dokumentacji został przerwany. Później jego wznowienie uniemożliwił czas zaborów. Proces wznowiono dopiero w 1952 r. Beatyfikacja odbyła się 16 kwietnia 2007 r. w Licheniu, a kanonizacja 5 czerwca 2016 r. na placu św. Piotra w Watykanie.

Nauczyciel Lubomirskich w Rzeszowie

Podczas prowadzenia zajęć z retoryki w rzeszowskim gimnazjum w latach 1660-62 Papczyński opracowywał podręcznik do retoryki pt. Prodomus Reginae Artium sive Informatio Tyronum Eloquentiae (Zwiastun królowej sztuk, czyli kształcenie adeptów kunsztownego przemawiania). Książka została napisana po łacinie. Po raz pierwszy została wydana drukiem w 1663 r. w Warszawie. Tam też ukazały się dwa kolejne wydania w 1664 r. i 1665 r. Czwarte wydanie ukazało się w 1669 r. bądź 1670 r. w Krakowie. Każde z czterech wydań ma osobne dedykacje i przedmowy autorstwa Papczyńskiego.

Reklama

Z rzeszowskiego punktu widzenia szczególnie interesująca jest dedykacja do drugiego wydania: „Jaśnie wielmożnym panom Hieronimowi, opatowi tynieckiemu, oraz Aleksandrowi, staroście perejasławskiemu i sądeckiemu, panom na Wiśniczu i Jarosławiu, Lubomirskim, Świętego Rzymskiego Cesarstwa książętom, prawdziwego szczęścia tu na ziemi i w niebie życzy Autor”. W dalszej części dedykacji Papczyński pisze, że dzieło ma początek w Rzeszowie, że z woli Lubomirskich był nauczycielem Hieronima Augustyna i Aleksandra Michała, i że podręcznik powstał podczas zajęć z retoryki, na które uczęszczali synowie Jerzego Sebastiana Lubomirskiego. „Nie tak dawno przecież był ten wasz Zwiastun retoryki, kiedyście go z zapałem przepisywali ręcznie, pilnie się go uczyli i z ochotą przekuwali na ćwiczenia praktyczne. A zatem utkane dla was i u was powstałe dziełko przyciśnijcie do serc waszych, poprzyjcie je swym autorytetem, brońcie przed kąsaniem różnych zoilów, przed których krytyką nic się nie uchroni” – pisał pijar do byłych uczniów.

Piękne słowa i dobre życie

Zwiastun królowej sztuk to, wbrew temu co napisał Papczyński, nie dziełko, ale pokaźne dzieło – w wydanych w 2016 r. Pismach zebranych zajmuje blisko 500 stron; składa się z czterech części: 1. – Ćwiczenia wstępne wymowy (5 rozdziałów); 2. – Ogólny i właściwy kunszt każdej mowy (12 rozdziałów), Dodatku i Uzupełnienia. W ostatniej części Papczyński pisze m.in. o związku sztuki pięknego przemawiania z dobrym życiem: „Zresztą, wielbicielu sztuki wymowy, przyjmij życzliwie to skromne dziełko napisane właśnie dla ciebie i módl się za autora do Sprawcy naszego zbawienia, aby i dla ciebie był łaskaw i nauczył cię zarówno sztuki pięknego wygłaszania przemówień, jak i właściwego postępowania, czyli dobrego moralnie życia” – tak kończy się książka, która powstała w Rzeszowie.

Reklama

Zwiastun królowej sztuk był wysoko oceniany przez kolejne pokolenia znawców retoryki. Na uwagę zasługują nie tylko treści związane z retoryką. Papczyński w proponowanych ćwiczeniach i przykładowych mowach często odnosił się do bieżącej sytuacji Rzeczpospolitej XVII wieku. Dzięki temu poznajemy jego poglądy na temat życia społecznego, politycznego i religijnego tego czasu. Również podczas prowadzenia zajęć z retoryki miał zwyczaj wprowadzania tematów patriotycznych i religijnych – szczególnie propagował kult Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny, zwracając uwagę na potrzebę współpracy z łaską Bożą.

Na kłopoty Stanisław od Jezusa i Maryi

Po beatyfikacji i kanonizacji kult Papczyńskiego obejmuje coraz więcej osób. Część z nich odwiedza popijarski kościół Świętego Krzyża w Rzeszowie, gdzie ks. Papczyński się modlił, odprawiał Msze św. i głosił kazania. W kościele znajduje się obraz św. Stanisława Papczyńskiego i jego relikwie. Wachlarz spraw, w których patronem jest św. Stanisław od Jezusa i Maryi (takie imię wybrał jeszcze jako pijar), jest bardzo szeroki. Papczyński jest patronem małżeństw pragnących potomstwa oraz patronem rodziców oczekujących narodzin dziecka (cud przed beatyfikacją Papczyńskiego dotyczył zagrożonej ciąży); patronem dzieci mających trudności w nauce (Stanisław jako dziecko miał problemy z nauką, dopiero później ujawniły się jego wybitne zdolności intelektualne); patronem osób, których życie jest zagrożone (za życia św. Stanisław wiele razy znajdował się w niebezpieczeństwie śmierci i został ocalony; cud przed kanonizacją dotyczył uzdrowienia kobiety w stanie agonalnym); patronem osób pragnących wyzwolić się z różnego rodzaju uzależnień, zwłaszcza z alkoholizmu (sam był abstynentem i polecił abstynencję wszystkim marianom).

Podziel się:

Oceń:

2021-05-18 10:57

[ TEMATY ]

Wybrane dla Ciebie

Rozpocznijmy nowennę do św. Jana Pawła II i św. Stanisława Papczyńskiego

Stowarzyszenie Pomocników Mariańskich

Do modlitwy za wstawiennictwem św. Jana Pawła II i św. Stanisława Papczyńskiego zaprasza Stowarzyszenie Pomocników Mariańskich. Modlitewną pamięcią objęci będą ludzie doświadczający kryzysów wiary, relacji, kryzysów małżeńskich i wychowawczych oraz osoby chore, cierpiące i w podeszłym wieku. Modlitwą otoczona będzie także nasza Ojczyzna, kapłani i osoby konsekrowane oraz dzieci poczęte.

Więcej ...

Nowenna do Matki Bożej rozwiązującej węzły!

Karol Porwich/Niedziela

Zachęcamy do odmawiania Nowenny do Matki Bożej rozwiązującej węzły. Już od dziś poświęć kilka minut w Twoim życiu i zwróć swą twarz ku Tej, która zdeptała głowę szatanowi.

Więcej ...

Kard. Parolin po konferencji w Szwajcarii: Stolica Apostolska pragnie wpierać pokój

2024-06-17 17:51
Kard. Pietro Parolin

Włodzimierz Rędzioch/Niedziela

Kard. Pietro Parolin

Stolica Apostolska, zgodnie ze swą naturą i statusem obserwatora wstrzymała się od podpisania końcowego oświadczenia, chociaż wyraziła poparcie dla konkluzji szczytu wysokiego szczebla w sprawie pokoju dla Ukrainy, który odbywał się w Szwajcarii 15-16 czerwca 2024 r. - czytamy w oświadczeniu wydanym przez Sekretarza Stanu kard. Pietro Parolina.

Więcej ...

Reklama

Najpopularniejsze

Ulicami Warszawy przeszedł XIX Marsz dla Życia i Rodziny

Kościół

Ulicami Warszawy przeszedł XIX Marsz dla Życia i Rodziny

Mamy obowiązek kochać swoją ojczyznę

Wiara

Mamy obowiązek kochać swoją ojczyznę

Dobry jak chleb – św. Brat Albert Chmielowski

Niedziela Podlaska

Dobry jak chleb – św. Brat Albert Chmielowski

„Ecce Homo” brata Alberta to coś więcej niż obraz

Kościół

„Ecce Homo” brata Alberta to coś więcej niż obraz

Anita Włodarczyk zdobyła srebrny medal w rzucie młotem w...

Sport

Anita Włodarczyk zdobyła srebrny medal w rzucie młotem w...

Dzierżoniów. Pogrzeb Marii Chlipały - matki...

Niedziela Świdnicka

Dzierżoniów. Pogrzeb Marii Chlipały - matki...

Jednoosobowe biuro rzeczy znalezionych

Wiara

Jednoosobowe biuro rzeczy znalezionych

12 czerwca: Rocznica objawień w Akicie. Uzdrowienia,...

Wiara

12 czerwca: Rocznica objawień w Akicie. Uzdrowienia,...

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy

Wiara

Rozważania na niedzielę: Lekarz odpuszczał grzechy